Wat is een leven waard op grote hoogte in de Himalaya?
Waarom sterven er zoveel mensen op Mount Everest?
Wat is een leven waard op grote hoogte in de Himalaya?
In 2003 ontmoette ik Hristo Hristov. Hristo was een sprankelende persoon vol levenslust en een oersterke bergbeklimmer. Hristo had ervaring met de moeilijkste ijs- en mixed wanden uit de Alpen en de Himalaya. Hristo vertelde dat hij naar de Mount Everest wilde.
De berg roept…. (de top van de Changabang in het avondlicht)
Bergbeklimmen, ongevallen en de dood
Ik was zeventien jaar toen een cursusgenoot van me in de Belgische Maasrotsen een fout maakte. Hij tuimelde 50 meter in een vrije val door de lucht en landde in een hazelaar boompje. Deze boom redde zijn leven en hij herstelde volledig van zijn verwondingen. Het was mijn eerste kennismaking met de risico’s van de klimsport. Een klein moment van onoplettendheid maakt het verschil… tussen gezond zijn en een biertje drinken op het terras of een ziekenhuisopname.
Die zomer gebeurde het tijdens een mooie rotsklim in het Zwitserse Bergell. Twee Nederlandse klimmers zijn bezig aan de afdaling. Ze zien niet dat de haken die in de rots steken niet te vertrouwen zijn. De haken breken uit tijdens het abseilen. De onfortuinlijke klimmer was jong en talentvol, hij betaalde de hoogste prijs. Het was mijn mede cursist. In die periode stierf ook een andere zeer jonge en getalenteerde klimmer in de bergen. Het maakte diepe indruk en als tiener kwam ik vaker op begrafenissen dan mijn leeftijdsgenoten. Twee jaar later tijdens een tocht in het Mont Blanc gebied viel ik bijna 30 meter en brak ik wonderbaarlijk genoeg alleen mijn enkel. Dit was een overduidelijk geval van ‘pilot error’ in mijn ‘sturm und drang’ periode. Ik had ook dood kunnen zijn of een dwarslaesie kunnen hebben.
Iedere ervaren bergbeklimmer kent mensen die zijn verongelukt in de bergen. De dood en de bergen zijn helaas onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Bergbeklimmen is een sport die zich afspeelt op de grens van de natuur. Voor expeditieklimmers geldt: het is niet de vraag of je te maken krijgt met een ongeval of een tragedie, maar wanneer – Melvin Redeker
Eelt op je ziel
Als alpinist kweek je eelt op je ziel. Je hoeft geen thrillseeker te zijn om in de bergen te sterven. Het kan iedereen overkomen die regelmatig het hooggebergte opzoekt. Het overkomt ook de behouden en voorzichtige klimmers.
Een berg maakt geen fouten, een mens wel. Wij klimmers proberen ons aan te passen, de risico’s in te schatten en deze te minimaliseren. Honderd procent veiligheid is niet haalbaar. “Good judgment comes from experience. Experience comes from poor judgement”. Je moet het geluk hebben dat je je fouten overleeft. Ik heb dat geluk gehad.
Hoe gevaarlijk is Mount Everest?
Ongevallen in de bergen gebeuren overal, maar de ongevallen op Mount Everest halen vaak de media. Naar mijn mening is er niets in de bergen dat het waard is om voor te sterven. Ieder ongeval is tragisch voor de betrokken familie en vrienden.
Hoe gevaarlijk is de Mount Everest? Tussen 2000 en 2015 zijn er 93 doden gevallen op Mount Everest en 5758 klimmers haalden de top. Van de veertien achtduizenders is de Mount Everest daarmee één van de minst gevaarlijke bergen! (Cijfers uit deze bron) Op de Annapurna ligt de kans om te verongelukken tijdens een beklimming ongeveer op 25 procent. Ook de K2 is veel gevaarlijker. De K2 staat bekend als ‘killer mountain’, één op de vier klimmers die de top halen keren niet levend terug in het basiskamp.
Tussen 11 mei 2016 en 23 mei haalden zo’n 300 klimmers de top van Everest. Gezien het feit dat deze alpinisten letterlijk over het dak van de wereld lopen met maar dertig procent zuurstof, durf ik voorzichtig te stellen dat ik het aantal ongevallen mee vind vallen. Daarmee probeer ik op geen manier de emotionele impact van de verongelukten te bagatelliseren. Iedere dode is een tragedie voor de familie en betrokkenen.
Hoe ziet de klimscene op de Mount Everest eruit?
De scene op Mount Everest bestaat hoofdzakelijk uit commerciële expedities. Iedereen die geld heeft kan een permit krijgen voor de Mount Everest. De interesse in het beklimmen van de hoogste berg op aarde is groot en voor Nepal, een van de armste landen in de wereld, is dit een inkomstenbron. De toeristenindustrie in Nepal profiteert er van.
De deelnemers aan commerciële Mount Everest expedities betalen tussen de 30.000 en 65.000 USD. De meeste klimmers ontmoeten elkaar voor het eerst op het vliegveld van Kathmandu. De expedities leunen zwaar op de support en ondersteuning van Sherpa’s die hoogtekampen inrichten, de route veiliger maken door vaste touwen en ladders aan te brengen. De meeste klimmers op Mount Everest gaan voor hun eigen succes.
Naar mijn mening kun je onmogelijk een team zijn dat goed functioneert onder moeilijke omstandigheden van de Himalaya als je elkaar op het vliegveld voor het eerst ontmoet. Die mening wordt niet gedeeld door een groot aantal Everest expeditieleiders. De bergsport kent geen vastomlijnde regels en iedereen heeft het recht om op zijn manier de top te beklimmen. Vrijheid is een van de kernwaarden binnen de bergsport.
Is de Mount Everest geschikt voor minder ervaren klimmers?
Klimtechnisch staat de Mount Everest niet bekend als een moeilijke berg. Door de hulp van sherpa’s en gidsen komt de top binnen bereik van minder ervaren klimmers. Door het gebruik van extra zuurstof wordt de hoogte van Mount Everest duizend meter lager. Ons lichaam is niet gemaakt om te functioneren op grote hoogte. Ook op 7800 meter heeft het lichaam het uiterst zwaar. Door het zuurstoftekort en de inspanning wordt je beoordelingsvermogen aangetast. Hoe hoger je komt, des te kleiner worden de veiligheidsmarges. Hoogte doet rare dingen met het menselijk lichaam. Dat is een van de redenen dat ik toppen uitzocht die niet hoger zijn dan 7000 meter. Ik was bang voor de effecten van de ijle lucht op mijn lichaam. Bang voor wat Hristo Hristov is overkomen, en vele andere klimmers.
Wat is een leven waard op grote hoogte?
In 2003 ontmoette ik Hristo Hristov in het basiskamp van de Thalay Sagar in de Garhwal Himalaya. Hristo was een sprankelende persoon vol levenslust en een oersterke klimmer. Hristo had de moeilijkste ijs- en mixed wanden in de Alpen beklommen. Hij wilde ook graag naar de Mount Everest, vertelde hij.
Wij, het Nederlandse team, vonden de route die de Bulgaren op het oog hadden naar de top van Thalay Sagar er gevaarlijk uitzien. Er vielen stenen en lawines. Maar Hristo en zijn touwgenoot bereikten na een zwaar bevochten tocht de top. Zijn teamgenoot liep daarbij ernstige bevriezingen op aan zijn tenen die lijdden tot amputatie. Hun route staat bekend onder de naam ‘between the light and the shadow’. ( lees hier hun verslag).
Een half jaar later is Hristo naar de Mount Everest gegaan. Hij wilde de top beklimmen ‘by fair means’, dus zonder extra zuurstof. Hristo kwam onder de top in problemen. Hristov week af van de route die alle klimmers volgen. Was dit een bewuste beslissing of was zijn beoordelingsvermogen aangetast door het zuurstoftekort? George Dijmarescu, een Roemeense klimmer, zag hem vechten tegen de koude en hoogte. Dijmarescu schrijft:
“I yelled at him to go to the right, the only option for this Bulgarian strong man or strong mind. He managed to be at the summit with us. His face looked like horror movies, he laid on his back at the summit and we left him there. He never made it back.”
Hristov raakte vermist. Vrienden en familie van Hristov loofden een beloning uit van 10.000 USD voor degene die Hristov kon redden. Uit radeloosheid verhoogden ze de beloning naar 20.000 USD. Op dit forum staat deze reactie te lezen:
“What is a life worth? And will anyone care at this altitude if there is a reward before they try to save someone else?”
Hristov werd op 24 mei 2004 dood gevonden op 8680 meter hoogte door een Russische klimmer. Hristov werd 26 jaar oud. Tegelijkertijd hield iedereen in Bulgarije zijn adem in omdat Mariana Maslerova, ook een Bulgaarse, toch doorging en een toppoging waagde. Maslerova wilde de eerste Bulgaarse vrouw worden op de top van Mount Everest. Ook van haar werd niets meer vernomen. Ze was vijf dagen vermist toen haar lichaam werd gevonden op 8600 meter hoogte.
Waardoor sterven bergbeklimmers?
We hebben het beste materiaal, de meeste informatie, de beste communicatietechnologie. De beste kennis over trainingsmethoden. We hebben de statistieken en analyses van ongevallen. We kennen de verhalen van hen die het overleefden. Maar het is niet genoeg. Wij, de mens, zijn de zwakste schakel.
Bergbeklimmers stellen zich bloot aan een omgeving waarop het menselijk lichaam niet is gemaakt. En dat in een echte wildernis waar de natuur de dienst uitmaakt. Grillige weersomstandigheden, lawines en hevige koude maken het functioneren van de klimmer op grote hoogte alleen maar moeilijker. Beoordelingsfouten die op zeeniveau geen gevolgen hebben, zijn op grote hoogte in de Himalaya dodelijk. Lichamelijk falen is altijd mogelijk en kan iedereen overkomen. Bergbeklimmen is een ervaringssport. Ervaring kan je leven redden als het erop aan komt. Maar zelfs ervaring geeft geen honderd procent garantie op veiligheid.
Bergbeklimmen is een gevaarlijke sport die zich afspeelt op de grens van de natuur. Voor expeditieklimmers is het niet de vraag of je te maken krijgt met een ongeval of een tragedie. Maar wanneer. En ik denk niet dat iedere klimmer dit openlijk onder ogen durft te zien.
Melvin Redeker
Meer informatie?
Vind je dit een interessante blog of heeft het artikel jou geïnspireerd? Melvin geeft interactieve presentaties over veiligheid, samenwerken, vertrouwen, veranderen en leiderschap. Deze sessies zijn bij uitstek geschikt voor jaar- of klantbijeenkomsten, congressen, interne meetings of strategische sessies. Heb je interesse in een inspirerende lezing of workshop, neem contact op via het aanvraagformulier of mail melvin@inspiratiespreker.nl
