Vijf valkuilen voor experts
Ben jij liever een expert of een beginner? De expert wordt in onze maatschappij hoog gewaardeerd. Naar een expert wordt geluisterd. Als ervaren expeditieleider word ik ook gezien als expert in het opzetten van expedities. Maar er zitten grote nadelen aan de expertrol. Wat zijn de valkuilen voor experts?
Het is een goede eigenschap om nieuwe ontwikkelingen kritisch te bevragen. Ben je als expert net zo kritisch op je eigen beroepsgroep? Wat zijn de aannames die in jouw vakgebied en kennis verborgen liggen? Wat zijn de zwakke plekken in de data die is verkregen waarop de modellen zijn gebaseerd? Stel je jezelf open voor de beperkingen van de expertise en werkmethoden die jij en je collega experts gebruiken?
Het kan om die reden geen kwaad om naast de experts een beginners-mindset te organiseren. Mensen die met een frisse blik naar de materie kunnen kijken.
De expert illusie
De Israëlische psycholoog en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman wijst op de expert illusie: het te veel vertrouwen op kennis van experts. Experts kunnen zich vergissen. Met name door het overschatten van de eigen kennis en het teveel vertrouwen op eigen modellen. Ook is de expert geneigd om informatie waar hij/zij niet bekend mee is uit te sluiten. Vaak is er sprake van een gebrekkige zelfcorrectie door een gesloten cultuur binnen de beroepsgroep van experts.
Een mooi voorbeeld van gebrekkige zelfcorrectie zie je terug in de Netflix documentaire ‘Challenger: the final flight’. Op het hoogste niveau binnen de NASA werd ervoor gekozen om bepaalde kritische informatie over zwakke O-ringen in de boosters te negeren bij de beslissing om te lanceren. Natuurlijk werd die tunnelvisie gevoed door druk vanuit de politiek om te presteren (lees: lanceren). De uitkomst van deze beslissing is bekend.
Natuurlijk denk je: dat overkomt ons niet. Wij zijn geen NASA die raketten de ruimte in stuurt. Toch is dat een gevaarlijk uitgangspunt. Het brengt mij op het Dunning-Kruger effect.
– Lees verder onder de foto –
Dunning-Kruger effect
Het Dunning-Kruger effect is zo’n psychologische valkuil waar een expert of een organisatie zijn eigen capaciteit op een bepaald onderwerp overschat. “Je weet niet wat je niet weet”, zeg ik als expeditieleider, “dus kun je maar beter goed voorbereid zijn.”
Als je leidt aan het Dunning-Kruger effect ben je juist niet goed voorbereid, er is sprake van een overschatting van de eigen kennis en kunde. Het Dunning-Kruger effect is sterk van toepassing op bergbeklimmers, diepzeeduikers, pisteskiers, CEO’s, teamleiders, hulpdiensten, cyber security afdelingen, bankiers etc. etc. Veel organisaties en mensen hebben onbewust de neiging om te denken dat hun niets zal overkomen. Tot het misgaat. Ongevallen, hackers, het (nood)lot en Murphy trekken zich weinig aan van reputaties. Ze maken wel gebruik van blinde vlekken, tunnelvisie, vergissingen, onjuiste aannames, ontbrekende informatie en een gesloten cultuur met gebrekkige zelfcorrectie.
De vijf psychologische valkuilen voor experts:
- Ook experts kunnen zich vergissen,
- Overschatten van de eigen kennis,
- Teveel vertrouwen op eigen modellen,
- De expert is geneigd om informatie waar hij/zij niet bekend mee is uit te sluiten,
- Vaak is er sprake van een gebrekkige zelfcorrectie door een gesloten cultuur binnen de organisatie of beroepsgroep van experts.
Zorg dus voor wat meer beginners-mindset in jouw organisatie! Om de vragen te stellen die de experts niet (meer) durven te stellen.
Ik ben een ervaren gastspreker en bergbeklimmer met als motto: anders denken, meer durven en bewuster doen. De expert illusie en het Dunning-Kruger effect gebruik ik regelmatig in presentaties voor hoog opgeleide doelgroepen zoals artsen, ingenieurs, hoge ambtenaren en management teams. Wil je meer weten? Boek mij als spreker voor jouw event of webinar. Neem contact op voor een vrijblijvende online kennismaking.
