Leidinggeven aan kleine teams. Expeditielessen uit het hooggebergte
- Wie is de leider tijdens een klimtocht?
- Hoe komen beslissingen tot stand in een klimteam tijdens een Himalaya expeditie?
- Wat zijn de succesfactoren voor leiderschap in het hooggebergte?
Hoe geef je leiding aan kleine teams wanneer die teams moeten presteren onder zware omstandigheden? In onze expedities in het hooggebergte doen we dat anders dan in traditionele organisaties. Wanneer je aan een expeditie in het hooggebergte begint, stel je jezelf onvermijdelijk de vraag:
Wie neemt de leiding?
En belangrijker nog:
Hoe geven we leiding als er geen vaste leider is?
Hoe geef je leiding aan kleine teams?
Deze vragen klinken misschien ver van de dagelijkse werkwijze in een organisatie. Toch biedt leiderschap in kleine klimteams waardevolle inzichten voor leiders die zoeken naar effectiviteit in dynamische, zelfsturende teams.
Leiderschap & zelfsturende teams in het hooggebergte
In bedrijven is het leiderschap vaak formeel georganiseerd. Denk aan de CEO, COO, algemeen directeur of teamleider. In het hooggebergte kiezen we voor een flexibele aanpak. In het hooggebergte blijkt leidinggeven aan kleine teams effectiever wanneer het leiderschap situationeel is. Afhankelijk van de omstandigheden en ieders expertise verschuift de leiding voortdurend.
De afgelopen decennia is er in het hooggebergte een duidelijke verschuiving zichtbaar: steeds vaker werken we in kleine, zelfsturende teams. De tendens is om een technisch moeilijkere berg te beklimmen. Leiding geven aan kleine teams is effectiever wanneer rollen flexibel zijn en iedereen verantwoordelijkheid draagt. Omdat het in extreme situaties simpelweg beter werkt.
Besluitvorming en leiderschap zonder vaste rol
Wie beslist als het leiderschap situationeel wordt bepaald? In onze klimteams verdelen we het leiderschap op basis van de omstandigheden. Wie de meeste ervaring heeft met een specifieke situatie, neemt de leiding. Niet omdat het formeel is afgesproken, maar omdat het logisch voelt én door het team wordt gedragen. Leidinggeven aan kleine teams vraagt om flexibiliteit, vertrouwen en een duidelijke gezamenlijke koers.
Het hooggebergte is grillig en gevaarlijk. Er is geen tijd voor uitgebreid overleg of lange vergaderingen. Besluitvorming moet snel en effectief worden uitgevoerd. Om onze efficiëntie te maximaliseren kiezen wij voor kleine teams. Beslissingen worden genomen in consensus. In eerste instantie lijkt dit een contradictie. Dat is het niet.
Wie zijn voorbereiding goed heeft gedaan, heeft voorafgaand aan de expeditie alle mogelijke scenario’s besproken en geanalyseerd. Daardoor kunnen beslissingen op de berg snel worden genomen. Het is van groot belang dat er consensus is over de te volgen strategie, omdat beslissingen niet alleen van invloed zijn op het topsucces of het falen. Verkeerde beslissingen kunnen leiden tot letsel of, in het uiterste geval, de dood. Daarom moet elke beslissing worden ondersteund door alle teamleden. We schakelen flexibel tussen teamrollen, maar altijd vanuit vertrouwen en gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Vertrouwen en situationeel leiderschap
Op de berg kan op specifieke momenten of tijdens specifieke taken het leiderschap snel worden overgedragen naar een ander teamlid. Dit klinkt complex, in de praktijk functioneert het goed. We kennen elkaars sterke en zwakke punten. Het omschakelen naar een andere leider vergt geen lange discussies. In een goed functionerend team wisselt het leiderschap vanzelf. Niet vanuit hiërarchie, maar vanuit vertrouwen.
Dit proces verloopt naadloos, het wordt kort besproken of degene die leidt neemt het initiatief. Het is uiterst belangrijk in deze situatie dat alle teamleden het volste vertrouwen hebben in elkaars leiderschapskwaliteiten. Vertrouwen, respect voor elkaar en voor elkaars capaciteiten en de flexibiliteit om je snel aan te passen zijn noodzakelijk om situationeel leiderschap succesvol te laten verlopen. En de bereidheid om zelf een stap terug te doen als dat beter is voor het team.
Vragen voor natuurlijk leiderschap
Deze vier vragen helpen je draagvlak te creëren en je leiderschapspositie te versterken:
- Inspiratie: inspireer ik mijn team om de gezamenlijke doelen te bereiken?
- Ondersteuning: hoe help ik mijn teamleden in hun persoonlijke groei én in hun bijdrage aan het team?
- Ontwikkeling: welke waarde voeg ik toe aan de ontwikkeling en het verbeteren van het team?
- Integriteit: geef ik het goede voorbeeld, ook als niemand in de buurt is of als niemand meekijkt?
Succesfactoren voor kleine, zelfsturende teams
Effectief leiderschap in kleine teams draait om drie zaken:
- Gedeelde ervaringen: teams die samen pieken en dalen doorstaan, bouwen aan onbreekbaar vertrouwen.
- Wederzijds vertrouwen: een team dat op elkaar durft te vertrouwen, is wendbaar onder druk.
- Afstemming van doelen: als persoonlijke ambities niet aansluiten bij het teamdoel, valt het team vroeg of laat uiteen.
Of het nu op grote hoogte is of binnen je organisatie: leidinggeven aan kleine teams vereist lef, wendbaarheid en onderlinge afstemming. Als je de vier vragen gebruikt als kompas wordt jouw leiderschap binnen het team op natuurlijke wijze versterkt. De vier vragen geven je focus en creëren een basis voor effectief situationeel leiderschap in kleine teams.
Melvin Redeker
Ben jij klaar om met jouw team de top te bereiken?
Als spreker breng ik de lessen van mijn extreme expedities naar organisaties. Met verhalen die inspireren en inzichten die direct toepasbaar zijn om jouw team naar het volgende niveau te tillen. Boek mij als spreker voor een presentatie over samenwerken, vertrouwen of omgaan met verandering. Inspirerende presentaties met interactie en adembenemend beeldmateriaal van mijn expedities.
Neem contact op voor een inspirerende presentatie of mail naar melvin@inspiratiespreker.nl
Meer lezen:
- Gary Hamel – The future of management
- Peter Fokkens – 5 vragen voor nieuwe leiders
- Harvard – the leadership team
